Beta glucan là thành phần nào và ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe?

Ngày đăng: 21/02/2024

Trong việc bổ sung nấm dược liệu vào chế độ ăn hàng ngày, beta glucan xứng đáng được coi là thành phần chính yếu. Có hàng ngàn nghiên cứu đã chỉ ra hiệu quả đối với sức khỏe của polysacarit này. Hãy cùng tìm hiểu beta glucan là thành phần gì và mang lại những ảnh hưởng gì đến sức khỏe qua nội dung dưới đây từ Giàu Chất.

Beta glucan là thành phần nào?

Để hiểu beta glucan, trước hết chúng ta cần phải nắm được polysacarit là thành phần nào. Duới đây là vài khái niệm cơ bản:

Polysacarit (Polysaccharides) được tạo nên bởi chuỗi các phân tử đường nguyên thủy. Chúng đóng vai trò như nền tảng cho tế bào/mô và phục vụ như nguồn lưu trữ năng lượng cho cơ thể.

Nhắc đến một số polysacarit, có thể bạn đã biết đến cellulose, glucose và fructose,…

Khám phá thêm: Polysaccharide là gì? Các Đặc Tính – Cấu Trúc – Lợi Ích

Beta glucanlà loại polysacarit thường gặp nhất nằm trong thành phần tế bào của nhiều loại nấm, yến mạch, lúa mạch, các vi khuẩn, men nấm và tảo. Chúng là dạng chất xơ hòa tan và mang lại nhiều lợi ích sức khỏe mạnh mẽ. Beta glucan giúp cải thiện sức khỏe vi khuẩn trong đường tiêu hóa, ổn định cholesterol, điều hòa đường huyết và tăng cường hệ miễn dịch.

Beta glucan hoạt động ra sao?

Beta glucan hòa vào trong nước tự phân giải một phần và làm chậm quá trình thức ăn di chuyển qua ruột. Điều này giúp việc hấp thụ carbohydrate diễn ra chậm rãi, góp phần làm chúng ta có cảm giác no lâu hơn.

Khi quá trình tiêu hóa được kéo dài, cơ thể sẽ không tiếp thu đường ở tốc độ cao, giúp duy trì chỉ số đường huyết ở mức ổn định. Với đặc tính không tiêu hóa được, chất xơ hòa tan phải di chuyển qua toàn bộ hệ tiêu hóa, tiếp xúc và hỗ trợ cơ thể đào thải cholesterol ra bên ngoài.

Beta-glucan còn sở hữu khả năng chống oxy hóa mạnh mẽ và tăng sản xuất axit béo chuỗi ngắn trong hàng ruột, đem lại lợi ích cho quá trình chuyển hóa năng lượng.

Hơn nữa, beta glucan khi liên kết với thụ thể trong tế bào bạch cầu của hệ miễn dịch (ví dụ như đại thực bào) có thể kích hoạt chúng giúp cơ thể xoá sổ các mầm bệnh và vi khuẩn xâm nhập.

Beta glucan mang lại lợi ích gì cho sức khỏe?

Sự đóng góp của Beta glucan đối với sức khỏe bao gồm:

• Giúp giảm cholesterol và chất béo trung tính, bảo vệ sức khỏe tim mạch

Lợi ích giảm cholesterol từ beta glucan đã được kiểm chứng qua nhiều nghiên cứu.

Cám yến mạch, chứa β-glucans, đã được cơ quan FDA Hoa Kỳ công nhận là thực phẩm đầu tiên có khả năng giảm cholesterol.

Khi polysacarit glucan được tiêu thụ trong khẩu phần ăn, quá trình tiêu hóa carbohydrate và lipid sẽ bị hạn chế, từ đó điều chỉnh phản ứng của hormone và lipid cơ thể.

• Hỗ trợ giữ trọng lượng cơ thể ổn định bằng việc tăng cảm giác no và điều hòa đường huyết

Liên quan đến quản lý cân nặng, đặc tính gây no của beta glucan hỗ trợ việc sản sinh axit béo chuỗi ngắn thông qua việc phân giải ở ruột, giúp kiểm soát cảm giác thèm ăn.

• Tăng cường sức khỏe vi khuẩn dạ con

• Kích thích hệ miễn dịch, phòng chống sự mệt mỏi, nhiễm trùng và căng thẳng: Beta glucan có trong các loại nấm y học có thể được dùng như một phụ gia bổ dưỡng cho những người đang điều trị các vấn đề miễn dịch và bệnh mạn tính.

Beta glucan còn có khả năng tăng cường hiệu quả của liệu pháp hóa chất và xạ trị, cải thiện chất lượng cuộc sống của những bệnh nhân bị các bệnh lý nghiêm trọng. Beta glucans có thể kích thích khả năng miễn dịch bằng cách tác động đến sự sản xuất huyết tương (tăng lượng bạch cầu, tiểu cầu, và hemoglobin).

• Duy trì độ ẩm cho làn da, cải thiện độ săn chắc, đem lại hiệu quả mịn màng và làm chậm quá trình lão hóa da.

Nguồn thực phẩm nào chứa beta glucan?

Có nhiều loại thực phẩm chứa beta glucans, đặc biệt là nấm y học và chiết xuất của chúng. Các loại nấm y học bao gồm:

• Đông trùng hạ thảo chứa beta glucan giúp chống viêm
• Turkey tail chứa beta glucan có thể dùng trong điều trị ung thư hỗ trợ và tăng cường hệ vi khuẩn đường ruột cũng như sản xuất SCFA
• Nấm hương có chứa beta glucan có thể củng cố hệ miễn dịch, hỗ trợ các liệu pháp và cải thiện sức khỏe vi sinh vật đường ruột
• Linh chi, có chứa beta glucan, có thể điều chỉnh trọng lượng cơ thể, kháng insulin, giảm các dấu hiệu viêm và góp phần vào giấc ngủ đầy sức khỏe

Beta glucan cũng được tìm thấy trong các loại thực phẩm như:

• Yến mạch
• Lúa mạch
• Tảo
• Lúa mì
• Lúa mạch đen
• Men
• Rong biển

Tuy nhiên, beta glucans có trong nấm lại có những đặc tính nổi bật vô cùng có ích.

Quan trọng là beta glucan trong nấm y học (linh chi, đông trùng hạ thảo, nấm vân chi và các loại khác) có trọng lượng phân tử và cấu trúc phức tạp hơn so với beta glucan có trong ngũ cốc được kể trên.

Khác biệt nhỏ ở cấu trúc phân tử giữa beta glucans từ ngũ cốc (với cấu trúc phân nhánh 1-3,1-4) và nấm (có cấu trúc phân nhánh 1-3,1-6) góp phần tạo nên ưu điểm vượt trội về sức khỏe từ nấm y học. Những loại nấm (đông trùng hạ thảo, linh chi, nấm vân chi) không chỉ có lợi ích từ cấu trúc polysaccharides 1-3,1-6 mà còn chứa các phức hợp sinh học thứ cấp như triterpenes, ergothioneine và các loại phân tử phức hợp khác giữa đường và protein.

Vậy nên, chúng tôi khuyến nghị sử dụng beta glucan từ nấm y học.

Thông tin tham khảo về hàm lượng beta glucan trong nấm dược liệu

Công ty Real Mushrooms của Mỹ đã thực hiện việc đo lường và phân tích khoa học nồng độ beta glucan trong các sản phẩm chiết xuất từ nấm của mình, sử dụng phương pháp Megazyme để đạt được độ tin cậy cao. Kết quả về hàm lượng beta glucan trong một số loại nấm y học họ phân tích như sau:

• Nấm vân chi: >30%
• Đông trùng hạ thảo: >25%
• Nấm hầu thủ: >25%
• Linh chi: >15%
• Nấm chaga: >8%

Beta glucans đang được nhiều bác sĩ áp dụng trong quá trình điều trị bệnh lý.

Để phát huy hết khả năng trị liệu, nấm cần trải qua quy trình chiết xuất đặc biệt bằng nước nóng. Với hơn 20.000 bài nghiên cứu về beta glucan được lưu trữ trong cơ sở dữ liệu khoa học và nhiều sản phẩm sức khỏe chứa thành phần này đã được cấp bằng sáng chế, hiệu quả của beta glucan từ nấm dược liệu đã được chứng minh rõ ràng.

Tuy nhiên, không phải sản phẩm bổ sung hay chiết xuất từ nấm nào cũng thực sự chứa nấm (quả thể) và có những sản phẩm lại chứa nhiều chất phụ gia tinh bột. Do đó, việc xác minh tỷ lệ beta glucan thông qua việc kiểm tra nhãn sản phẩm nấm dược liệu là hết sức cần thiết.

Chẳng hạn, các thực phẩm bổ sung chứa lượng polysacarit cao nhưng lại chứa ít beta glucan sẽ không mang lại giá trị xứng đáng với số tiền bạn bỏ ra cho chúng.

Rủi ro sức khỏe

Các tác dụng phụ từ việc sử dụng beta glucan có thể bao gồm vấn đề đường tiêu hóa như:

• Tình trạng đầy hơi
• Phát ra xì hơi
• Cảm giác đau ở bụng

Beta glucan cũng có khả năng gây tác dụng phụ khi được dùng chung với các thuốc khác. Nên thảo luận với bác sĩ nếu bạn đang điều trị bằng loại thuốc nào khác và tránh sử dụng beta glucan nếu bạn đang dùng thuốc huyết áp, thuốc ức chế miễn dịch, hoặc một số thuốc kháng viêm không steroid mà không có sự chỉ dẫn của bác sĩ.

Nghiên cứu cho thấy sự kết hợp của beta-glucan với hầu hết các NSAID, bao gồm cả aspirin, có thể gây ra tổn thương đường ruột ở chuột.

Liều lượng sử dụng

Liều lượng beta glucan cần thiết cho phản ứng sinh học hiệu quả, theo nghiên cứu, là từ 3 đến 250 miligam. Các nghiên cứu ngắn hạn đã sử dụng liều từ 3 đến 15 gam hàng ngày nhằm cải thiện kiểm soát đường huyết ở người mắc bệnh tiểu đường, nhưng vẫn cần thêm nghiên cứu về hiệu quả lâu dài của chúng.

Để giảm thiểu khó chịu từ việc điều trị, nên uống beta glucan cùng với bữa ăn và chia làm ba liều trong ngày.

Kết luận:

Mặc dù các nghiên cứu về lợi ích của beta glucan vẫn đang tiếp tục, nhưng khả năng của chúng trong việc hỗ trợ miễn dịch, đường ruột, và tim mạch đã là cơ sở để coi chúng như một phần quan trọng trong chế độ ăn uống.

Hãy nhớ rằng beta glucan chỉ là một thành phần của việc duy trì sức khỏe; hãy kết hợp nó với một lối sống khoẻ mạnh bao gồm tập thể dục đều đặn và chế độ ăn hạn chế chất béo bão hòa.

Bài viết của Giàu Chất hy vọng đã mang đến cho bạn những thông tin hữu ích về beta glucan là gì và tác động của nó đối với sức khỏe con người.