Những Điều Cần Biết Về Nấm Độc Đỏ

Ngày đăng: 01/02/2024

Thuộc họ Amanitaceae, nấm độc đỏ từng được dùng để sản xuất thuốc diệt ruồi do có tính gây ảo giác. Bài viết này từ Giàu Chất sẽ chia sẻ thông tin cần thiết giúp bạn nhận diện nấm độc đỏ, nhằm phòng tránh nguy cơ ngộ độc từ loại nấm này.

Đặc điểm nấm độc đỏ

Nấm độc đỏ
, còn được gọi là Nấm diệt ruồi, có tên khoa học Amanita muscaria, là một phân loại nấm độc thuộc bộ Agaricales và họ Amanitaceae.

Loài:
Amanita muscaria.
Chi:
Amanita.
Họ:
Amanitaceae.
Bộ:
Agaricales.

Xuất hiện nhiều trong khu rừng, đồng cỏ và cánh đồng tại các khu vực ôn đới và bắc bán cầu, nấm đỏ gây ảo giác nên từng được dùng làm thuốc diệt ruồi, giải thích cho tên gọi phổ biến của nó.

Biểu tượng nấm lớn này dễ nhận dạng bởi hình dáng nổi bật, và được biết đến qua nhiều truyền thuyết dân gian. Ở Bắc Mỹ, Amanita muscaria được gọi là nấm của “Alice ở xứ sở thần tiên”. Nó còn được liên hệ với lễ hội Giáng sinh và huyền thoại về ông già Noel, cũng như giả thuyết về việc nấm là thức uống Soma trong nền văn hóa Vedic xưa cũ.

Những nơi phân bố của nấm độc đỏ

Nấm ruồi phân bố chủ yếu trong khu vực rừng, đồng cỏ và các cánh đồng thuộc khu vực ôn đới và bắc bán cầu.

Nấm độc đỏ có hình dạng ra sao?

Là một loại nấm dễ phân biệt, nấm độc đỏ mang màu đỏ cam rực rỡ, trang trí bởi các đốm trắng rải rác trên mũ nấm giống như các mụn cóc. Đáy của nấm có màu trắng.

Tương tự các loài nấm amanita khác, nấm độc đỏ có bào tử màu trắng. Ngoài ra, nấm này còn sở hữu một vòng tròn trên thân gần phía dưới mũ nấm và một lớp màng chắn phần cuống đã bị xé khi mũ nấm mở ra.

Các biến thái của nấm độc đỏ

Nấm độc đỏ, tức Amanita muscaria, có một số biến thể khác nhau.

Dưới đây là bốn phân hạng của nấm Amanita muscaria hay còn gọi là nấm độc đỏ:

Nấm diệt ruồi của Châu Âu và Á (Amanita muscaria var. muscaria)

Với màu sắc tươi tắn, loại nấm này sinh trưởng ở Bắc Âu và Châu Á. Mũ nấm tại đây có thể hiện màu cam hoặc vàng khi sắc tố tím mất đi. Đốm trắng hoặc vàng trên mũ có thể biến mất sau cơn mưa. Tìm thấy rãi rác dưới tán bạch dương và các loại cây họ thông trong rừng.

Nấm diệt ruồi của Mỹ (Amanita muscaria subsp. flavivolvata)

Phân bố từ Alaska phía nam đến dãy núi Rocky, kéo dài qua Trung Mỹ và đến tận Andean Colombia, nấm này có màu đỏ với đốm vàng hoặc vàng trắng.

Biến thể màu vàng của nấm diệt ruồi Mỹ (Amanita muscaria var. guessowii)

Loại nấm này có màu vàng hoặc màu cam, với phần trung tâm màu đậm hơn, có khi đến mức đỏ cam. Chúng thường xuất hiện ở phía đông bắc của Bắc Mỹ, bắt đầu từ Newfoundland và Quebec và kéo dài đến bang Tennessee ở phía nam.

Var Inzenga của nấm diệt ruồi (Amanita muscaria var. inzengae)

Nấm này có mũ phủ màu vàng nhạt đến vàng cam, với các đốm và thân nấm cũng mang màu vàng nhạt, phần nào giống màu cháy nắng.

Là nấm độc đỏ có độc tính không?

Nấm độc đỏ mang độc tố và có khả năng gây ảo giác.

Các nhà khoa học phân loại Amanita muscaria như một chất kích thích thần kinh, hơn là một chất gây ảo giác theo nghĩa truyền thống. Điều này do nấm không chứa các hợp chất hoạt tính tác động đến các thụ thể serotonin, không giống như psilocybin, LSD, hoặc mescaline.

Tính độc hại

Thông thường, ngộ độc nấm xảy ra khi con người ăn phải nấm độc. Amanita muscaria chứa muscarine, muscimol, axit ibotenic và nhiều alkaloid có độc tính khác.

Muscimol: Chất này gây ra trạng thái hưng phấn, du thần và synesthesia, nghĩa là có khả năng trải nghiệm giác quan thông qua giác quan khác, chẳng hạn như cảm nhận màu sắc của âm nhạc thay vì chỉ nghe giai điệu. Muscimol đã được dùng thử trong nghiên cứu để điều trị cho bệnh nhân động kinh và Parkinson.
Axit Ibotenic: Là axit độc hại đối với thần kinh và mạnh mẽ gây ra hiện tượng ảo giác, tác động trực tiếp đến hệ thống thần kinh trung ương. Khi hấp thu từ nấm, axit ibotenic sẽ mau chóng chuyển hóa thành muscimol.
Muscarine: Không gây ảo giác như muscimol hay axit ibotenic, nhưng ngộ độc muscarine có thể dẫn đến hậu quả nặng nề như tăng tiết nước bọt, mồ hôi, nước mắt, mất cân nhẫn, rối loạn thị giác, vấn đề về dạ dày và cảm giác phấn khích.

Trong nấm độc đỏ còn có bufotenine, một chất có hiệu ứng gây ảo giác và là độc tố yếu, thường gặp trong nọc của cóc. Cấu trúc của bufotenine tương tự như một chất gây ảo giác.

Chất indol có thể chặn đường hoạt động của serotonin trong các mô não không bị tổn thương. Bufotenine lại giữ chức năng co mạch máu mạnh mẽ và làm tăng áp huyết. Trong lĩnh vực y học đương đại, chỉ khi nghiên cứu về tâm thần bệnh học người ta mới ứng dụng bufotenine để mô phỏng các tình trạng rối loạn tâm thần.

Triệu chứng

Các biểu hiện sẽ nhanh chóng xuất hiện sau khi tiếp xúc với nấm, bao gồm cảm giác buồn nôn và nôn, tiêu chảy, tiết nhiều nước bọt, toát mồ hôi, nước mắt chảy không ngừng, thở gấp và hít thở khó khăn, đồng tử giãn ra, sự rối loạn nhận thức và hiện tượng bị kích động một cách dễ dàng. Các triệu chứng này thường khác biệt theo địa điểm và khối lượng nấm ingested, và thường bắt đầu chỉ vài giờ sau khi tiêu thụ.

Điều trị

Phần lớn các trường hợp sẽ tự khắc phục sau khoảng 12 đến 24 giờ. Dù vậy, tỉ lệ tử vong vì nấm độc đỏ là rất ít. Khi nghi ngờ ngộ độc nấm, bạn nên nhanh chóng tìm kiếm sự trợ giúp y tế. Một số biện pháp điều trị bao gồm việc sử dụng thuốc than và làm sạch dạ dày.

Nấm độc đỏ có ăn được không?

Nơi đã đề cập, nấm độc đỏ là loài nấm có độc tính và gây ra hiện tưởng ảo giác. Tuy chưa phổ cập, nhưng ở một số nơi như Châu Âu, Bắc Mỹ, và Nhật Bản lại chứng thực nấm này có thể được chế biến thành thức ăn sau khi loại bỏ các độc tố. Nấm tán giết ruồi khi luộc trong nước sẽ mất đi độc tính do các chất độc tan ra, nhờ vậy trở nên an toàn để ăn. Người ta cũng có thể giảm thiểu độc hại bằng cách đun sôi nấm trong nước hoặc phơi khô. Quá trình này làm giảm tác động xấu từ Amanita muscaria.

Tuy nhiên, để phòng tránh rủi ro không đáng có, chúng ta không nên tiêu thụ nấm độc đỏ.

Kết luận

Amanita muscaria hay còn gọi là Nấm độc đỏ, Nấm diệt ruồi, có hình dáng lạ mắt giống như trong những câu chuyện cổ tích với chiếc nón màu đỏ và những đốm trắng. Tuy nhiên, khi ăn phải, nó sẽ ảnh hưởng đến hệ thần kinh, gây cảm giác khó chịu, buồn ngủ và ảo giác.

Giàu Chất hy vọng những thông tin chia sẻ trên đây sẽ giúp bạn cảnh giác và tránh xa loại nấm nguy hiểm này.

Đánh giá dinh-duong

Phan Thanh Nhi

Tác giả giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực dinh dưỡng, đặc biệt với các loại thực phẩm bổ dưỡng tự nhiên. Minh muốn chia sẻ những thông tin hữu ích với độc giả, từ những bài viết chất lượng đến những kiến thức sâu sắc về cách tận dụng những nguồn dinh dưỡng tuyệt vời này.