Cách Nhận Biết Nấm Ăn Liền Và Nấm Độc

Nấm là một nguồn thực phẩm quý giá vì chứa nhiều protein, vitamin và khoáng chất, được dùng trong nhiều bữa ăn của các hộ gia đình. Mặc dù vậy, không chỉ có nấm ăn liền mà nấm độc cũng tồn tại rải rác trong tự nhiên, và không phải mọi người đều rành mạch về cách nhận biết giữa nấm độc và nấm an toàn để ăn.

Hôm nay, Giàu Chất sẽ hướng dẫn bạn cách để phân biệt giữa nấm không độc và nấm có độc, cũng như cách xử trí khi vô tình tiêu thụ phải nấm không được kiểm định an toàn.

Lí do ta cần biệt được nấm độc và nấm an toàn?

Đôi khi, các loài nấm độc có hình dạng tương tự và thậm chí mọc chung môi trường với nấm có thể ăn. Nguyên xưa, người ta phân loại nấm an toàn và nấm độc dựa trên việc thử nghiệm ăn thử. Những nấm không gây tác dụng ngoại ý khi ăn thường xuyên được coi là nấm an toàn. Ngược lại, những trường hợp ăn phải nấm độc có thể dẫn đến bệnh tật thậm chí là tử vong.

Trong những năm gần đây, vài quan điểm sai trái về phương pháp phân biệt nấm độc và nấm ăn được bắt đầu xuất hiện và nhận được sự chú ý từ cộng đồng. Nhưng chúng không hẳn đúng trong từng trường hợp. Do đó, bạn không nên mù quáng tin theo những quy tắc không chính xác này. Dưới đây là một số quan niệm không đúng về cách nhận biết nấm độc và nấm ăn được.

• Nấm độc khiến cho thìa bạc bị ố: SAI.
• NẤm có thể lột mũ là nấm ăn được: SAI.
• Nấm mọc từ gỗ thì nấm ăn được: SAI.
• Nấm các loài động vật ăn là nấm an toàn cho con người: SAI.
• Mọi nấm mọc trên bãi cỏ đều có thể ăn được: SAI.
• Nấm có màu sắc trắng là loại có thể ăn: SAI.
• Nấm độc có thể loại bỏ chất độc bằng cách đun sôi, phơi khô hoặc ngâm dấm: SAI.

Vậy làm cách nào để xác định đúng nấm ăn được và nấm độc? Đầu tiên bạn cần phải biết rõ loại nấm ăn được, và chỉ nên thưởng thức những loại đã được kiểm chứng là an toàn. Bên cạnh đó, bạn cũng cần phải học cách nhận dạng các loại nấm độc thường gặp, đặc biệt là những loại nấm có hình dạng giống hệt với nấm ăn được.

Phương pháp Nhận Biết Chuẩn Xác Nấm Độc và Nấm Ăn Được

Từ các quan điểm sai lệch, bạn có thể hướng dẫn dựa vào những quy tắc chính xác để phân biệt nấm độc và nấm ăn được một cách đơn giản và nhanh chóng. Hãy cùng Giàu Chất tìm hiểu thêm.

1. Nên tránh xa các loài nấm có những mang màu trắng. Bởi một số loài nấm có đặc điểm này có thể gây nguy hiểm, bao gồm Nấm mũ tử thần (Amanita phalloides) hoặc nấm độc tán trắng (Amanita verna) – đây là những loại nấm độc nguy hiểm nhất.

2. Hãy lảng tránh các loại nấm có thân hoặc mũ màu đỏ, thay vào đó hãy chọn các loại có mũ và thân màu nâu, trắng hoặc màu be. Màu sắc đỏ trên nấm là hệ thống báo động tự nhiên, cảnh báo các loài săn mồi bao gồm cả con người không nên tiếp cận.

3. Nên tránh xa những loại nấm có vảy hoặc mảng trên mũ. Các vảy hoặc mảng màu sáng hơn hoặc tối hơn so với bề mặt mũ nấm thường là dấu hiệu của nấm độc. Cụ thể, chúng có vẻ ngoài như những đốm nhỏ và thường gặp ở các loại nấm không an toàn. Chẳng hạn, nấm trắng có thể vân vân hoặc mảng màu nâu hoặc be.

4. Hãy né những nấm có vòng quanh thân. Quan sát phía dưới mũ nấm để tìm kiếm vòng mô giống như lớp màng, trông như một chiếc mũ nhỏ dưới cái lớn. Nhiều nấm có vòng quanh thân đều là nấm độc, ví dụ như Nấm mũ tử thần (Amanita phalloides) hay nấm độc tán trắng (Amanita verna).

5. Đừng ăn nấm nếu không chắc chắn 100% về loại nấm và tính an toàn của chúng. Các loại nấm có thể thay đổi hình dạng phụ thuộc vào điều kiện môi trường trồng trọt, khiến việc phân biệt trở nên phức tạp. Hơn nữa, nấm cùng loại cũng có thể có màu sắc khác nhau tùy vào mức độ tiếp xúc với nắng.

Chỉ nên thưởng thức các loại nấm sau khi đã xác định chính xác ít nhất ba lần ngoài tự nhiên, theo lời khuyên của các chuyên gia.

Học cách phân biệt nấm độc và nấm ăn được

Ngoài các luật lệ phân biệt, bạn có thể mở rộng hiểu biết về nấm qua các cách sau:

1. Tham dự các nhóm địa phương nhiệt huyết về nấm.
2. Tìm mua sách nghiên cứu sâu về nấm hoặc sách hướng dẫn canh tác.
3. Ghi danh các khóa học về nấm ở các trường địa phương.

Cách xử lý khi ăn phải nấm không rõ ràng

Rối loạn hệ tiêu hoá

Quan sát xem cơ thể có dấu hiệu rối loạn tiêu hoá không trong khoảng thời gian 1 – 24 giờ sau khi ăn. Nếu bạn gặp phải triệu chứng tiêu chảy, nôn mửa, nôn ra máu, hoặc có cảm giác co thắt ở ruột, hãy nhanh chóng tìm đến sự điều trị y tế. Bệnh viện sẽ cung cấp dịch truyền và các biện pháp để loại bỏ độc tố gây ra các triệu chứng của bạn.

Nếu không can thiệp kịp thời, rối loạn này có thể biến chứng thành suy giảm chức năng thận.

Các phản ứng không chủ đích

Chú ý xem có triệu chứng của việc tiết ra nước bọt, nước mắt,Việc ra mồ hôi quá nhiều hay khóc không kiểm soát có thể là dấu hiệu của việc tiếp xúc với nấm độc. Nên nhanh chóng tìm đến cơ sở y tế khi gặp các phản ứng tự nhiên này sau 15-30 phút từ khi tiêu thụ nấm. Các biểu hiện có thể chuyển biến xấu hơn như mất thị lực, hạ huyết áp, hay thậm chí là khó thở.

Atropin có thể được sử dụng bởi các bác sĩ trong tình huống khẩn cấp để xử lý đa số các triệu chứng này, và bệnh nhân thường phục hồi hoàn toàn sau 24 giờ. Tuy nhiên, không được xử lý kịp lúc có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng như suy hô hấp.

Rối loạn chức năng thần kinh

Mất khả năng nhìn đúng, bị ảo giác hay buồn ngủ quá mức không nên được xem nhẹ. Các phản ứng nghiêm trọng do tiêu thụ một số loại nấm có thể gây ra, từ co giật cho đến hôn mê. Hãy triển khai ngay lập tức đến cơ sở y tế ở khu vực gần bạn khi nhận ra dấu hiệu của sự rối loạn tại hệ thần kinh trung ương. Thường thì những biểu hiện này sẽ biến mất mà không gây tổn thương dài hạn.

Triệu chứng tái phát

Đặc biệt lưu tâm tới các triệu chứng tái phát sau khi đã được xử lý y tế. Có những loại nấm chết người như chi Amanita khiến bệnh nhân tưởng như khôi phục sau 24 giờ nhưng lại nhanh chóng tái phát và gây suy nội tạng. Hãy quan sát bất kỳ dấu hiệu nào, cả về mặt tinh thần lẫn thể chất, sau khi điều trị vì nấm độc.

Một loài nấm độc phổ biến

Nấm độc đỏ (Amanita muscaria)

Nấm mũ tử thần (Amanita phalloides)

Nấm độc tán trắng (Amanita verna)

Nấm mũ khía nâu xám (Inocybe rimosa)

Kết luận

Kết thúc bài viết, Giàu Chất đã cung cấp thông tin về việc phân biệt giữa nấm độc và nấm an toàn. Cần nhấn mạnh rằng, cách nhận biết này không tuyệt đối do tính đa dạng về loại hình và màu sắc của nấm. Chung quy, tránh ăn những loại nấm không quen thuộc hoặc không rõ nguồn gốc để đảm bảo sức khỏe. Trường hợp phải đối mặ với nấm lạ, hãy nhanh chóng tìm đến các cơ sở y tế khi xuất hiện triệu chứng lạ.