Khám phá thế giới thảo mộc: Định nghĩa và sự thú vị có thể bạn chưa biết

Bạn đã biết thảo mộc là gì chưa? Hãy cùng Giàu Chất khám phá những điều thú vị xung quanh thảo mộc mà có thể bạn chưa được biết đến.

Trong lĩnh vực ẩm thực, “thảo mộc” được hiểu như là những bộ phận màu xanh hoặc lá của cây và được dùng làm gia vị hoặc tạo hương thơm cho các món ăn mà không cần là nguyên liệu chủ đạo trong đó.

Ví dụ như rau cải, bộ phận thân và lá màu xanh sẽ không được phân loại là thảo mộc bởi chúng thường được biến chế thành một món ăn độc lập, chứ không chỉ để làm phong phú hương vị cho các món khác. Cũng giống như rau diếp, với đặc điểm là những lá xanh và thường dùng để làm salad, nhưng trong salad thì rau diếp lại là nguyên liệu chính, chứ không phải là thảo mộc.

Nhưng rốt cuộc, thảo mộc được định nghĩa như thế nào?

Định nghĩa của thảo mộc

Thảo mộc bao gồm các loại cây mang đặc tính thơm nổi bật, được áp dụng vào nhiều mục đích. Họ có thể thêm vào thực phẩm để tạo mùi thơm, sử dụng trong các sản phẩm làm đẹp như nước hoa, và cũng có vai trò quan trọng trong việc chế tạo thuốc dân gian trị bệnh.

Có vô số ví dụ về thảo mộc như húng tây, mùi tây, hương thảo, xạ hương, hay thì là. Chúng thường được nhận biết qua lá xanh hoặc các bộ phận có màu xanh. Chẳng hạn, lá húng quế có kích thước lớn, trong khi lá hương thảo lại có hình dáng tương tự như gai cây thường xanh.

Những loại thảo mộc thông dụng

Basil (Húng tây)

Húng tây hay còn gọi là Basil, là loại thảo mộc phổ biến trong các nền văn hóa ẩm thực phương Tây, đặc biệt là ẩm thực của Ý. Húng tây được ưa chuộng trong nấu nướng và làm bánh mì.

Lá húng tây với hình dạng bầu dục và màu xanh, chứa đựng hương vị hấp dẫn với sự kết hợp của cả cay, ngọt và mát. Húng tây được dùng nhiều để phong phú hương vị cho súp, salad, pizza, sốt, và thậm chí cả bánh mì.

Marjoram (Kinh giới ngọt)

Marjoram hay Kinh giới ngọt là một loại thảo mộc thuộc họ bạc hà, hâu ra từ vùng Địa Trung Hải và một số khu vực ở Châu Á và Châu Phi. Marjoram mang mùi thơm đặc trưng, phảng phất hương đất và gỗ, giống với hương của cây thông và quả cam, tạo nên một mùi hương độc đáo như nhựa thơm. Loại thảo mộc này được ưa thích để thêm vào các món ăn như súp, hầm, salad, sốt và còn được dùng để pha trà dược liệu.

Mint (Bạc hà)

Mint, thường gọi là bạc hà, thuộc số những loại thảo mộc

Trong các gian bếp, Bạc hà được ưa chuộng do mùi hương dễ chịu và mát lành như mùi chanh. Ngoài ra, nhờ khả năng làm mát mà Bạc hà cũng trở thành nguyên liệu phổ biến trong lĩnh vực mỹ phẩm. Các giống bạc hà thường thấy có đặc điểm là thân rắn chắc, lá xanh mơn mởn với dáng hình bầu dục và đầu lá nhọn.

Oregano (Kinh giới cay)

Tên khoa học của Oregano là Origanum vulgare, một loại thực vật mọc tự nhiên ở những miền đất nắng ấm, khô cằn và có độ cao lên đến 2000 mét so với mực nước biển. Cảm giác khi chạm vào lá Oregano rất mềm mại vì lá được bao phủ lớp lông tơ mịn.

Trong nấu nướng, lá Oregano là gia vị không thể thiếu trong các món ẩm thực Ý như pizza, bánh mì bơ tỏi, que phô mai và mỳ Ý, giúp tạo nên hương vị đặc biệt. Loại gia vị này cũng dễ tìm thấy trong các món ăn tại Ý và Tây Ban Nha, thường được dùng chung với các món có sốt cà chua, mang lại hương vị nồng nàn, đậm đà và thơm lừng.

Parsley (Mùi tây)

Parsley, hay còn gọi là mùi tây hoặc ngò tây, được tiêu dùng rất nhiều trong các món ẩm thực của phương Tây từ việc nấu ăn tới làm bánh. Ở khu vực Trung Đông, châu Âu và Bắc Mỹ, mùi tây rất được ưa chuộng.

Thảo mộc này có đặc điểm là lá xanh đậm, dạng phẳng hoặc xoăn. Parsley phối hợp tuyệt vời trong các món như cá, hầm, nướng, salad, soup hay trong nước xốt. Khi nấu, mùi tây thường được thêm vào sau cùng, ngay trước khi tắt bếp vì lá của nó mềm và dễ bị mất mùi nếu nấu lâu.

Rosemary (Hương thảo)

Hương thảo, còn gọi là Rosemary, đến từ vùng Địa Trung Hải, là cây bụi sống lâu năm. Hương vị của hương thảo là sự pha trộn của cam quýt, hoa oải hương, thông, xô thơm, hạt tiêu, bạc hà và cây xô thơm. Khi ướp thịt, đặc biệt là thịt cừu, thịt lợn, hoặc thịt gà, hương thảo là lựa chọn ưu việt. Lá hương thảo khi được cắt nhỏ và thêm vào bánh mì hay bột bánh quy sẽ tỏa ra hương thơm ngon mê hoặc qua quá trình nấu.

Sage (Cây xô thơm)

Cây xô thơm, hay Sage, còn gọi là cây ngải đắng, là một loại thảo mộc được yêu thích trong bếp ăn phương Tây và ẩm thực Trung Đông. Nó nổi bật với hương vị cay nương, ấm áp và một chút hậu vị đắng, mang đến một mùi thơm hoang dã và mát lạnh. “Chữa lành” chính là ý nghĩa của tên gọi Latin của cây xô thơm.

Thyme (Cỏ Xạ Hương)

Được biết đến dưới cái tên cỏ xạ hương, Thyme xuất xứ từ vùng Địa Trung Hải và miền Nam Châu Âu. Lá của Thyme được dùng phổ biến trong nhiều công thức nấu ăn nhờ mùi hương đặc trưng, những chiếc lá nhỏ và cảm giác mát mẻ mà nó mang lại. Cỏ xạ hương được kết hợp tốt cùng cà rốt, khoai tây hay cà chua, cũng như thịt gà, thịt cừu, thịt bò và hành tây, và là nguyên liệu quan trọng trong việc chế biến các loại súp.

Sự khác biệt giữa thảo mộc và gia vị

Tuy thảo mộc và gia vị thường được nhắc đến như là những thuật ngữ đồng nghĩa, nhưng thực tế chúng đều xuất phát từ thực vật và dùng để làm tăng hương thơm, vị đậm cho món ăn. Hai nguyên liệu này thường được sử dụng dưới dạng tươi và có thể được sấy khô để bảo quản lâu dài. Mặc dù vậy, chúng vẫn mang những đặc điểm khác nhau rõ rệt.

Bản chất của sự khác biệt giữa thảo mộc và gia vị là ở phần của cây mà từ đó mỗi loại được lấy ra. Thảo mộc đề cập đến lá hoặc các phần của cây có màu xanh, thường thuộc nhóm thực vật thân thảo. Các thảo mộc thường xuất hiện ở các vùng khí hậu ôn hoà như Italia, Pháp và Anh. Phổ biến trong số đó có thể kể đến xạ hương, kinh giới cay, mùi tây, kinh giới, húng tây, bạc hà, hương thảo, xô thơm v.v.

Ngược lại, gia vị được chiết xuất từ các phần khác nhau của cây bao gồm cả vỏ cây, rễ, quả, hạt, cành hoặc chất liệt từ cây. Gia vị có thể được tìm thấy từ quế (vỏ cây), bạch đậu khấu (hạt), allspice (quả mọng khô), đinh hương (nụ hoa khô).

Gia vị thường có nguồn gốc từ các vùng có khí hậu nhiệt đới ấm áp và có thể thuộc loại cây thân gỗ hoặc thân thảo. Chúng có hương vị đậm nét hơn thảo mộc và do đó thường được sử dụng ít đi. Bên cạnh việc tạo hương vị, một số loại gia vị còn được dùng làm chất bảo quản.

Có một số loại thực vật vừa được xếp vào thảo mộc vừa là gia vị. Chẳng hạn, cây rau mùi (Coriandrum sativum) có lá là thảo mộc (cilantro) và hạt là gia vị (coriander), còn thì là thân và lá là thảo mộc nhưng hạt lại là gia vị.

Phương pháp nấu ăn kết hợp với thảo mộc

Khi thực hiện các công thức nấu ăn, thì việc sử dụng thảo mộc là điều không thể thiếu. Bạn nên xác định xem cần sử dụng chúng ở hình thức nào: khô hay tươi.

Thông thường, thảo mộc khô được bổ sung vào món ăn trong giai đoạn nấu nướng để làm dậy lên hương vị đặc trưng. Các loại thảo mộc khô quen thuộc gồm có lá oregano, hương thảo, xô thơm và húng tây.

Trái lại, việc thêm thảo mộc tươi thường diễn ra ở những bước nấu ăn cuối cùng, nhằm mang lại một mùi thơm và vị tươi ngon cho món ăn. Bạc hà, ngò, và rau mùi tây là những loại thảo mộc tươi được ưa chuộng.

Đôi khi, thảo mộc tươi còn trở thành một thành phần quan trọng của món ăn. Chẳng hạn, công thức pesto truyền thống yêu cầu sử dụng húng tây tươi. Ngược lại, với nhiều công thức nấu ăn khác, việc rắc rau mùi tây hoặc ngò đã được cắt nhỏ là đủ để tạo nên sự khác biệt về mùi vị.

Mẹo bảo quản thảo mộc

Cần giữ cho thảo mộc khô ở trong hũ đậy kín và đặt ở nơi thoáng mát, không có ánh sáng trực tiếp.

Để thảo mộc tươi duy trì độ tươi lâu dài, bạn nên rửa sạch chúng và làm khô tỉ mỉ. Tiếp đến, gói chúng nhẹ nhàng bằng khăn giấy, đặt trong túi zip kín đáo và để trong ngăn mát tủ lạnh.

Tổng kết

Bài viết từ Giàu Chất này hy vọng đã mang đến cho bạn cái nhìn thú vị về thế giới thảo mộc cũng như giới thiệu các loại thảo mộc phổ biến.

Bạn có thói quen sử dụng thảo mộc trong bếp không? Nếu chưa, hãy thử áp dụng chúng vào các món ăn của mình để khám phá hương vị thú vị mà chúng mang lại.