Tổng hợp 15+ loại thảo dược chữa mất ngủ hiệu quả

Trong Y học cổ truyền, mất ngủ thường được gọi là chứng mất thiên hoặc chứng bất mị. Đây là tình trạng rối loạn giấc ngủ, khiến cho người bệnh gặp khó khăn trong việc ngủ vào ban đêm hoặc thiếu ngủ. Nếu không được điều trị, tình trạng này có thể gây ra nhiều vấn đề cho sức khỏe như cảm thấy mệt mỏi, dễ trầm cảm, tăng cảm giác cáu kỉnh.

Nhưng hiện nay có nhiều phương pháp điều trị chứng mất ngủ, trong đó sử dụng các loại thảo dược từ tự nhiên được xem là phương pháp mang lại nhiều hiệu quả, ít tác dụng phụ. Vậy có những loại thảo dược chữa mất ngủ nào? Hãy cùng Giàu Chất tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

1. Tại sao nên sử dụng thảo dược để dễ ngủ?

• Tự nhiên: Thảo dược thường được trích từ các loại cây, có nguồn gốc tự nhiên và không chứa các thành phần hóa học tổng hợp. Điều này làm cho chúng trở thành lựa chọn an toàn và tự nhiên cho việc cải thiện giấc ngủ.
• An toàn: So với một số loại thuốc kích thích giấc ngủ, thảo dược thường ít gây ra tác dụng phụ. Điều này giúp giảm nguy cơ phụ thuộc và có thể sử dụng trong thời gian dài mà không gây ra vấn đề sức khỏe.
• Hiệu quả: Một số loại thảo dược như valerian, camomile và lavender đã được nghiên cứu và chứng minh có khả năng làm giảm căng thẳng, thư giãn cơ thể và tăng cường giấc ngủ. Các loại thảo dược này có thể giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ và làm cho quá trình ngủ trở nên dễ dàng hơn.
• Lựa chọn tự nhiên: Sử dụng thảo dược cho giấc ngủ là một phương pháp tự nhiên và thường được ưa chuộng bởi những người muốn tránh sử dụng thuốc hoá học. Đối với những người quan tâm đến việc duy trì một lối sống tự nhiên và cân nhắc đến sức khỏe của mình, thảo dược là một lựa chọn hợp lý.

Lưu ý nhỏ: Hãy thảo luận với bác sĩ hoặc nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe nếu có bất kỳ câu hỏi nào về các loại thảo dược bổ sung giúp ngủ ngon.

2. Tổng hợp những loại thảo dược chữa mất ngủ hiệu quả

Nếu bạn thường xuyên gặp vấn đề mất ngủ vào ban đêm, thì bạn có thể thử một một giải pháp mới đó là sử dụng các sản phẩm thảo dược để cải thiện tình trạng ngủ này. Dưới đây là tổng hợp những loại thảo dược chữa mất ngủ bạn có thể tham khảo.

Cây nữ lang – Valerian Root

Rễ cây nữ lang (Valeriana officinalis) hay còn gọi là cây nữ lang, là một loại thực vật có hoa. Trong y học dân gian, rễ cây nữ lang được biết đến với tính an thần nhẹ, thường kết hợp với nhiều loại thảo dược khác để tăng cường hiệu quả trong điều trị mất ngủ.

Với hơn 200 loài trên toàn thế giới, cây Valerian Root được coi là an toàn để sử dụng và được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) quản lý như một loại thực phẩm bổ sung. Trong lịch sử của Hy Lạp và La Mã cổ đại, rễ cây này được sử dụng với mục đích y học. Hiện nay, cây nữ lang được trồng rộng rãi ở Châu Âu, Bắc Mỹ và Châu Á.

Tuy nhiên, không phải tất cả các nghiên cứu đều chứng minh rằng cây nữ lang có hiệu quả trong điều trị mất ngủ, vì vậy việc sử dụng cần phải tuân theo hướng dẫn của bác sĩ để tránh các tác động phụ không mong muốn.

Hoa oải hương – Lavender

Hoa oải hương (Lavandula angustifolia) là một loại cây bụi thuộc họ Lamiaceae. Lá của nó có màu tím nhạt, nhưng một số loại có hoa màu trắng, hồng và có nguồn gốc từ vùng Địa Trung Hải.

Thành phần quan trọng nhất của hoa oải hương là dầu hoa oải hương. Hoa oải hương thường được sử dụng làm gia vị và hương liệu.

Oải hương được biết đến với tính chất chống trầm cảm, an thần, là thảo dược chữa mất ngủ. Bởi trong thảo dược này có chứa các hoạt chất sinh học cao như linalool, có khả năng thư giãn tinh thần, làm dịu cảm xúc, giảm căng thẳng, lo lắng, từ đó giúp bạn có thể ngủ sâu hơn vào ban đêm.

Hiện nay, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng hít thở mùi của hoa oải hương có thể cải thiện chất lượng giấc ngủ.

Cây bình vôi – thảo dược chữa mất ngủ

Bình vôi hay còn gọi là Stephania rotunda Lour, là một loại cây dây leo thuộc họ Tiết dê Menispermaceae.

Phần thân phình to thường được gọi là củ bình vôi, là một loại thảo dược chữa mất ngủ kinh niên và được coi là một trong những vị thuốc phổ biến trong Y học cổ truyền. Các nhà nghiên cứu đã phát hiện trong củ bình vôi chứa chất Rotundin, có khả năng làm dịu cảm xúc, an thần, làm giảm áp lực huyết.

Ngoài ra, loại thảo dược này cũng được sử dụng trong các bài thuốc chữa đau dạ dày, hạ huyết áp, hen suyễn, khó thở …. Và kết hợp với các dược liệu khác để điều trị sốt rét, ho lao, kiết lỵ, mụn nhọt và nhiều bệnh khác.

Tuy nhiên, thảo dược này cũng chứa một số lượng độc tố, do đó việc sử dụng nên được hướng dẫn bởi bác sĩ để tránh nguy cơ ngộ độc có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.

Hoa dâm bụt – Hibiscus

Hoa Dâm Bụt có tên khoa học là Hibiscus sabdariffa, một loại cây bụi có hoa màu vàng nhạt với trung tâm màu đỏ tím. Loài này thường được tìm thấy ở các khu vực nhiệt đới trên khắp thế giới. Ban đầu là cây bản địa của Ấn Độ, nhưng hiện nay hoa dâm bụt được trồng rộng rãi ở nhiều vùng khác nhau, bao gồm Trung Mỹ, Antille và châu Phi.

Trong các vùng khác nhau, hoa dâm bụt được sử dụng với mục đích y học, vì cây này chứa nhiều chất chống oxy hóa như beta-carotene, vitamin C và anthocyanin.

Có nhiều cách khác nhau để sử dụng hoa dâm bụt như pha trà từ lá hoa dâm bụt bằng cách đun lá trong nước hoặc ngâm túi trà hoa dâm bụt trong nước nóng. Ngoài ra, có thể thưởng thức hoa dâm bụt dưới dạng bổ sung, trong dạng chiết xuất lỏng hoặc bột đóng viên.

Thảo dược chữa mất ngủ – Cây lạc tiên

Cây lạc tiên có tên khoa học là Passiflora Foetida, là loài cây mọc hoang ở ven rừng núi. Thân cây mềm, rỗng, có nhiều lông thưa. Lá của cây có hình trái tim, mọc so le, được phủ lông mịn ở cả 2 mặt.

Hoa của cây lạc tiên thường có màu trắng, với một điểm màu tím nhạt ở giữa, nó chứa flavonoid, một hợp chất có khả năng làm dịu thần kinh, giúp giảm căng thẳng và là loại thảo dược chữa mất ngủ. Thường được sử dụng trong nhiều loại thuốc thảo dược và thuốc an thần không kê đơn.

Dược liệu này được biết đến với tính mát, có vị đắng và ngọt. Các nhà nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng, các hoạt chất trong cây lạc tiên có công dụng ổn định hệ thần kinh trung ương, giúp chống hồi hộp, mất ngủ và lo âu.

Nó thường được sử dụng bằng cách như: sắc lấy nước uống, bào chế thành cao lỏng… Trong y học dân gian, người ta thường ngắt ngọn non của lạc tiên để luộc, xào rồi ăn vào buổi chiều nhằm giúp ngủ ngon hơn.

Long nhãn – thảo dược chữa mất ngủ

Trong Y học cổ truyền, long nhãn còn được biết đến với tên gọi cùi nhãn, được coi là một loại thảo dược có các công dụng an thần, chữa suy nhược cơ thể, bổ tỳ và tâm, đặc biệt là trong trường hợp mất ngủ kéo dài. Nghiên cứu từ các nhà khoa học đã chỉ ra rằng long nhãn chứa nhiều chất dinh dưỡng, khoáng chất, với tỷ lệ như sau:

Cùi nhãn tươi

• Nước: 77,15%
• Chất béo: 0,13%
• Protid: 1,47%
• Đường saccaroza: 12,25%
• Các loại vitamin A, B.

Cùi nhãn khô (long nhãn nhục)

• Hàm lượng nước: 0,85%
• Các hợp chất tan trong nước: 79,77% (bao gồm: glucose 26,91%; saccarozo 0,22%; axit taetric 1,26%)
• Các hợp chất không tan trong nước: 19,39%

Long nhãn là phần thịt của trái nhãn đã bỏ hạt, thường sử dụng trong nấu ăn và làm chè. Việc ăn vài miếng long nhãn mỗi tối trước khi ngủ, được xem như cách nuôi dưỡng trái tim, làm dịu tâm trí, giúp giảm triệu chứng mất ngủ.

Thảo dược chữa mất ngủ – Cây tâm sen

Tâm sen hay còn gọi là Liên tâm, là mầm của cây sen. Trong Y học cổ truyền, tâm sen được xem có tính hàn, vị đắng, được biết đến với công dụng thanh tâm, trấn kinh an thần, giải nhiệt và  là một loại thảo dược chữa mất ngủ.

Hoạt chất alcaloid có trong tâm sen có khả năng gây ngủ, mang tính chất an thần, tuy nhiên cũng có thể gây hại cho cơ thể. Sử dụng tâm sen ở liều lượng phù hợp có thể giúp làm dịu tâm trạng, nhưng sử dụng quá mức có thể gây ra các vấn đề như lo lắng, tim đập nhanh, khó ngủ hoặc mất ngủ. Ngược lại, sử dụng liều lượng thấp có thể không có tác dụng gây ngủ và thậm chí làm tăng tần suất tiểu đêm, làm tăng vấn đề mất ngủ.

Cây hoa bia – Humulus lupulus

Hoa bia là một loại cây dây leo hoặc cây thảo lâu năm, có tên khoa học là Humulus lupulus L. Ở Việt Nam, loài cây này thường được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau như hoa bia, húp lông, hương bia, hublông, hoa houblon…

Cây hoa bia thường được trồng ở nhiều khu vực, đặc biệt là ở Trung Âu, bang Bavaria của Đức, Hoa Kỳ, Trung Quốc, Cộng hòa Séc. Thành phần chính của hoa bia là các hợp chất nhựa đắng, đây cũng là thành phần quan trọng trong việc làm bia nhờ vào hương vị của chúng.

Trong y học cổ truyền, hoa bia thường được xem như một loại “thần dược” có khả năng hỗ trợ tiêu hóa, làm cho khẩu vị thêm ngon miệng, có tác dụng làm dịu thần kinh và một loại thảo dược chữa mất ngủ. Nhờ có vị đắng và mùi thơm, cùng với tính bình, hoa bia được sử dụng trong Đông y để làm thuốc an thần và giảm đờm hiệu quả.

Trong y học hiện đại, thành phần lupulin có trong hoa bia thường được sử dụng để chế tạo thuốc giảm đau, tuy nhiên nếu sử dụng liều lượng cao có thể gây ra các triệu chứng như chóng mặt, buồn nôn. Ngoài ra, hoa bia cũng được sử dụng để làm thuốc hỗ trợ tiêu hóa, cải thiện tình trạng đầy hơi, chướng bụng, và giúp cải thiện khẩu vị.

Ashwagandha – thảo dược chữa mất ngủ

Ashwagandha còn được gọi là Sâm Ấn Độ với tên khoa học là Withania somnifera, thường được sử dụng như một loại thảo dược trong y học ở Ấn Độ. Trong hệ thống y học Ayurveda, ashwagandha được biết đến như một loại thảo dược Rasayana, được cho là có khả năng làm mới cơ thể.

Trong hệ thống y học Ayurveda, Ấn Độ nó là một phương pháp điều trị bằng thảo dược được sử dụng phổ biến. Loại thảo dược này nổi tiếng với nhiều lợi ích sức khỏe khác nhau, bao gồm giảm căng thẳng, lo lắng, cải thiện sức khỏe tim mạch, ngăn ngừa ung thư, hỗ trợ giấc ngủ, giảm các triệu chứng của bệnh viêm khớp.

Hoa cúc

Hoa cúc là một loại thảo dược có tuổi đời rất lâu, đã được sử dụng cách đây 5000 năm. Có nhiều bằng chứng cho thấy người cổ đại đã sử dụng hoa cúc, và cũng đã được tìm thấy trong các tài liệu y học lịch sử từ Ai Cập, Hy Lạp và La Mã.

Hoa cúc có nguồn gốc từ miền nam, miền đông châu Âu và nó cũng được trồng bởi nông dân ở Đức, Hungary, Pháp, Nga, Nam Tư và Brazil.

Với tác dụng thư giãn, đã được các nghiên cứu khoa học hiện đại xác nhận là có khả năng giảm căng thẳng, làm dịu thần kinh, là một loại thảo dược chữa mất ngủ.

Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng, phụ nữ sau khi sinh, gặp khó khăn trong việc ngủ có thể giảm bớt triệu chứng mất ngủ và trầm cảm bằng cách uống trà hoa cúc vào ban đêm trong 2 tuần.

Trong trà hoa cúc có chứa flavonoid giúp thư giãn thần kinh, làm cho nó trở thành một loại thức uống an thần phổ biến và có thể cảm nhận được hiệu quả làm dịu khi hít thở hương thơm của nó.

Cây vông nem – thảo dược chữa mất ngủ

Cây vông nem thuộc họ Đậu, có tên khoa học là Erythrina orientalis. Thường được trồng ở hàng rào hoặc làm cảnh nhờ có lá xanh và hoa đỏ bắt mắt. Ngoài ra, lá vông nem cũng thường được sử dụng để gói nem.

Trong Y học cổ truyền, lá cây vông nem được mô tả có vị hơi đắng, chát, tính bình và có nhiều tác dụng như giúp dễ ngủ, an thần, hạ nhiệt, hạ huyết áp, sát trùng, trừ phong thấp, điều trị bệnh trĩ.

Trong dân gian, cây vông nem là thảo dược chữa mất ngủ, đau đầu,…bằng cách sắc nước uống hoặc sử dụng lá làm rau ăn.

Thảo dược chữa mất ngủ – Hợp hoan bì

Hợp hoan bì còn được biết đến với tên gọi “Bacopa Monnieri“, được xem là một loại “phép màu” giúp cải thiện tình trạng suy nhược thần kinh, rối loạn lo âu, mất ngủ kéo dài đã được y học hiện đại chứng minh. Một nghiên cứu được tiến hành tại Trung Quốc vào năm 2015 đã chỉ ra rằng hợp hoan bì có khả năng kích thích não sản xuất hormone hạnh phúc, giúp an thần, điều hòa lưu thông máu và giảm triệu chứng mất ngủ.

Táo nhân – thảo dược chữa mất ngủ

Táo nhân còn được biết đến với các tên gọi khác như: toan táo nhân, nhị nhân, sơn táo nhân,… thuộc vào họ Táo ta và được gọi theo tên khoa học là Semen Ziziphi jujubae.

Trong táo nhân, có thể tìm thấy hoạt chất saponin và dầu béo, cùng với nhiều chất khác có lợi cho hệ miễn dịch, hỗ trợ giảm mỡ máu, làm dịu tinh thần, giúp cơ thể dễ dàng vào giấc ngủ.

Hạt trắng phẳng nằm ở giữa quả táo và thường được phơi khô để sử dụng trong y học. Toan táo nhân thường được kết hợp với các vị thuốc khác như Mạch môn, Long nhãn nhục, Ngũ vị tử, Sinh địa, Trúc diệp, Đảng sâm, Phục linh… Sau khi nấu chín và uống thường xuyên, có thể giúp cải thiện chứng khó ngủ dần dần.

Ngoài ra, táo nhân cũng chứa một số hoạt chất khác như saponin, flavonoid, vitamin A và C, giúp tăng cường chức năng miễn dịch, giảm thiểu tác động của các gốc tự do và nâng cao sức đề kháng cho cơ thể.

Viễn chí

Trong y học cổ truyền, viễn chí đã từ lâu được biết đến với nhiều lợi ích cho sức khỏe. Thảo dược này có một số đặc tính như vị đắng, tính bình, the ít, chứa thành phần saponin có tác dụng giải độc, hỗ trợ điều trị chứng đãng trí, tăng cường hệ miễn dịch, chống oxy hóa, giảm căng thẳng, lo âu để có giấc ngủ ngon hơn.

Rễ là bộ phận được sử dụng trong điều trị bệnh, nó được cắt nhỏ, phơi khô, dùng để nấu nước uống.

Thảo dược chữa mất ngủ – Ngũ vị tử

Ngũ vị tử là một loại dược liệu nam phổ biến, còn được gọi là ngũ mai tử, huyền cập. Quả của cây ngũ vị tử, thường được phơi khô để sử dụng trong y học.

Đây là một trong những loại dược liệu quý có khả năng giải tỏa căng thẳng, giảm các triệu chứng suy nhược thần kinh như lo lắng, mất ngủ, nhức đầu một cách nhanh chóng. Cây thuốc này chứa nhiều thành phần như vitamin C, axit amin và khoáng chất có lợi cho cơ thể, giúp nâng cao hệ miễn dịch.

Ngũ vị tử thường được kết hợp với các loại dược liệu khác như nhân sâm, kỷ tử để ngâm trong rượu. Mỗi ngày uống 20ml rượu thuốc ngũ vị tử có thể giúp giảm mệt mỏi, điều trị các triệu chứng suy nhược thần kinh, cải thiện chất lượng giấc ngủ, giúp ăn ngon và ngủ ngon.

Đậu nành

Hạt đậu nành chứa một lượng lớn soy lecithin, giúp cải thiện tuần hoàn máu, giảm các triệu chứng của các bệnh lý thần kinh tâm thần như căng thẳng, rối loạn lo âu và mất ngủ kéo dài.

Soy lecithin cũng có khả năng chống lại tác động oxy hóa. Đậu nành thường được sử dụng cho người mắc bệnh huyết áp cao, bệnh tim để giúp giảm cholesterol trong máu. Ngoài ra, hạt đậu nành cũng được sử dụng như một nguồn dinh dưỡng cho cơ thể.

Bá tử nhân – thảo dược chữa mất ngủ

Bá tử nhân có nhiều tên gọi khác như hạt trắc bách, hạt trắc bá, trắc bách diệp,… có tên khoa học là Platycladus orientalis (L.) Franco thuộc họ: Cupressaceae (Hoàng đàn).

Trong y học cổ truyền, bá tử nhân được mô tả có vị ngọt, tính bình, có tác dụng dưỡng tâm, an thần, nhuận tràng…

Ngày nay, trắc bách diệp được nghiên cứu và được biết đến có chứa nhiều saponosid và lipid nên nó thường được sử dụng trong các bài thuốc chữa bệnh mất ngủ, lo lắng, đau ngực, táo bón.

Tuy nhiên, những người mắc các vấn đề: tiêu chảy, đàm thấp không nên tự ý sử dụng loại thảo dược này.

Bạch quả – Ginkgo Biloba

Bạch quả là một loại cây có tuổi thọ cao, lá hình quạt, thuộc họ Ginkgoaceae. Hầu hết các sản phẩm từ bạch quả được chế biến từ chiết xuất lá xanh phơi khô, thường sản xuất dưới dạng chất chiết xuất lỏng, viên nang, viên nén, nhằm hỗ trợ điều trị một số bệnh lý cho cơ thể.

Các thành phần thảo dược có trong bạch quả bao gồm Flavonoid – một chất chống oxy hóa mạnh mẽ giúp bảo vệ tế bào khỏi các gốc tự do. Điều này có thể cải thiện tuần hoàn máu não, kích thích hoạt động của não, từ đó hỗ trợ giảm mất ngủ và đau đầu.

Ngoài ra, bạch quả còn chứa Terpenoid có tác dụng cải thiện tuần hoàn máu, tăng độ đàn hồi của cơ tim và thành mạch, giúp cải thiện trí nhớ, tập trung.

3. Một số lưu ý khi dùng các loại thảo dược chữa mất ngủ

Theo y học cổ truyền, mất ngủ có nhiều nguyên nhân khác nhau và hầu hết các loại thảo dược chỉ có tác dụng an thần. Điều này chỉ giúp giảm triệu chứng tạm thời vì thảo dược thường gây buồn ngủ. Tuy nhiên, để điều trị mất ngủ một cách có hiệu quả, cần phải thăm khám, kết hợp điều trị những nguyên nhân gây ra mất ngủ.

Một số điều quan trọng cần lưu ý khi sử dụng thảo dược như sau:

• Phụ nữ mang thai và đang cho con bú không nên sử dụng thuốc ngủ hoặc các loại thảo dược.
• Xây dựng thói quen ngủ bằng việc định giờ đi ngủ và thức dậy vào cùng một thời điểm hàng ngày (ở điện thoại hoặc đồng hồ báo thức).
• Cải thiện đồng hồ sinh học của cơ thể bằng cách tiếp xúc với ánh nắng mặt trời vào buổi sáng.
• Tạo không gian ngủ thoải mái với phòng mát mẻ, yên tĩnh và tối.
• Tránh uống các chất kích thích như cà phê, rượu bia, trà đậm vào buổi tối trước khi ngủ.
• Hạn chế ăn quá no hoặc đi ngủ khi đói.
• Tập các bài tập nhẹ nhàng, ít nhất 30 phút mỗi ngày.
• Thư giãn trước khi đi ngủ: đọc sách, nghe nhạc, thiền.
• Tránh sử dụng quá nhiều thuốc trị mất ngủ khác nhau trong thời gian dài, nhằm tránh nguy cơ gây hại cho sức khỏe.
• Mặc dù thảo dược trị mất ngủ an toàn nhưng cũng cần sử dụng theo đúng liều lượng, chỉ định của bác sĩ.
• Tìm các loại thảo dược có nguồn gốc rõ ràng, được bào chế, bảo quản đúng cách.

Mất ngủ có nhiều nguyên nhân khác nhau, vì vậy cần phải điều chỉnh cả yếu tố khách quan và chủ quan để có giấc ngủ tốt. Nếu bạn đang bị mất ngủ và các phương pháp chữa trị bằng thảo dược tự nhiên không hiệu quả thì nên đi khám ​​bác sĩ để có cách điều trị thích hợp.

Kết luận

Trên đây là tổng hợp những loại thảo dượchỗ trợgiảm triệu chứng mất ngủ. Để đạt được hiệu quả tốt nhất, tránh các tác dụng phụ không mong muốn, người bệnh nên kết hợp thay đổi lối sống, tham khảo ý kiến của bác sĩ, thầy thuốc để được tư vấn và điều trị một cách tốt nhất.