Trong bối cảnh thị trường thực phẩm bổ sung ngày càng phát triển, việc phân biệt tổ yến thật và giả trở thành kỹ năng cần thiết cho mọi người tiêu dùng. Với kinh nghiệm hơn 12 năm nghiên cứu thực phẩm dinh dưỡng và được vinh danh “Doanh nhân Trẻ Xuất sắc năm 2022”, chuyên gia Phan Thanh Nhi – CEO Giàu Chất chia sẻ những phương pháp kiểm tra yến sào chính xác nhất.

Việc nhận biết sản phẩm thật giả không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe mà còn đảm bảo giá trị đầu tư của gia đình bạn, đặc biệt khi giá tổ yến trên thị trường không hề rẻ. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết 11 phương pháp kiểm tra từ cơ bản đến chuyên sâu, được áp dụng tại Giàu Chất – đơn vị đầu tiên tại Việt Nam nhận chứng nhận ISO 22000:2018 về An toàn Thực phẩm cho dòng sản phẩm tổ yến.

5 cách nhận biết tổ yến thật giả bằng mắt thường và cảm nhận

Dựa vào hình dáng, kết cấu của tổ yến

Tổ yến thật mang hình dáng tự nhiên, không đối xứng hoàn hảo với những đường cong mềm mại. Kết cấu của tổ yến thật thường thể hiện độ dày khác nhau, từ mỏng ở phần ngoài đến dày hơn ở phần trong. Các sợi tự nhiên được sắp xếp không đều, tạo thành những lớp chồng lấp lên nhau một cách ngẫu nhiên.

Ngược lại, sản phẩm giả thường có hình dáng quá đều đặn, đối xứng và các sợi đạt độ dày đồng đều bất thường. Những loại tổ được làm từ mủ trôm hoặc gelatin thường mang bề mặt quá mịn và thiếu đi vẻ tự nhiên của sản phẩm thật.

Quan sát màu sắc của yến sào

Tổ yến bạch thật mang màu trắng ngà tự nhiên, không quá trắng và xuất hiện những vệt màu hơi vàng nhạt ở một số vùng. Màu sắc không đồng đều hoàn toàn, thể hiện tính tự nhiên của quá trình hình thành sản phẩm.

Với yến hồng thật, chúng có màu hồng cam nhạt tự nhiên, không quá đậm và phân bố không đều trên bề mặt. Những vùng màu đậm thường tập trung ở phần tiếp xúc với vách đá.

Trong khi đó, sản phẩm giả thường cho thấy màu sắc quá đồng đều, quá trắng (do tẩy trắng hóa chất) hoặc màu hồng quá đậm và đều khắp tổ.

Soi yến sào dưới ánh nắng mặt trời

Khi soi dưới ánh sáng mặt trời hoặc đèn LED mạnh, tổ yến thật thể hiện độ trong mờ tự nhiên và ánh sáng có thể xuyên qua một phần. Các sợi thật tạo ra những đường ánh sáng khúc xạ không đều.

Ngược lại, sản phẩm giả từ gelatin hoặc mủ trôm sẽ hoàn toàn không trong hoặc có độ trong quá mức, thiếu đi sự tự nhiên. Những vùng được nhuộm màu sẽ tạo ra những đốm sáng bất thường.

Nhận biết tổ yến thật qua mùi hương đặc trưng

Tổ yến thật mang mùi hơi tanh nhẹ, tương tự mùi trứng cá hoặc phảng phất mùi hơi 비린내 (tanh) đặc trưng của protein tự nhiên. Mùi này không nặng và sẽ biến mất sau khi ngâm nước hoặc nấu chín.

Sản phẩm giả thường tỏa ra mùi hóa chất, mùi keo dán hoặc hoàn toàn không mùi. Một số loại giả còn tỏa ra mùi hương liệu nhân tạo để che đậy mùi hóa chất.

Kiểm tra độ đàn hồi của sợi yến

Sợi yến thật khi được làm ướt nhẹ sẽ thể hiện độ đàn hồi tự nhiên, có thể uốn cong mà không bị gãy ngay. Khi kéo nhẹ, sợi thật sẽ có cảm giác dai và không dễ đứt.

Sợi giả từ gelatin sẽ quá mềm và dễ tan khi gặp nước. Những loại làm từ keo sẽ cứng và dễ gãy. Sản phẩm được pha trộn chất lạ thường cho thấy độ đàn hồi bất thường, quá mềm hoặc quá cứng so với tổ yến tự nhiên.

6 cách phân biệt tổ yến thật giả bằng các thử nghiệm đơn giản

Phân biệt bằng cách ngâm tổ yến trong nước sạch

Ngâm tổ yến trong nước ấm 37-40°C trong vòng 30 phút đến 1 giờ. Sản phẩm thật sẽ nở ra từ từ, giữ nguyên hình dáng ban đầu và tăng kích thước gấp 6-8 lần. Nước ngâm trong suốt hoặc mang màu vàng nhạt, không xuất hiện cặn lắng. Sau khi xác định được yến thật, việc bảo quản tổ yến thô đúng cách cũng rất quan trọng để giữ trọn vẹn dưỡng chất.

Ngược lại, loại giả sẽ tan hoàn toàn hoặc vỡ vụn trong nước. Nước ngâm có thể bị đục, xuất hiện cặn lắng hoặc chuyển sang màu lạ. Những loại được nhuộm màu sẽ làm nước ngả màu đậm bất thường.

Đem tổ yến chưng cách thủy để kiểm tra

Chưng sản phẩm trong 30-45 phút với nhiệt độ 80-90°C. Tổ yến thật sẽ giữ được hình dáng sợi, thể hiện độ dai và không bị hòa tan hoàn toàn. Nước chưng trong suốt, tỏa mùi thơm nhẹ đặc trưng.

Ngược lại, loại giả sẽ tan chảy hoàn toàn thành dạng gel hoặc nước, mất hết cấu trúc sợi. Nước chưng có thể mang màu lạ, mùi hóa chất hoặc quá ngọt do đường nhân tạo.

Dùng lửa đốt trực tiếp để phân biệt

Lấy một sợi nhỏ đốt trực tiếp bằng lửa. Sợi yến thật sẽ cháy chậm, tỏa ra mùi giống như đốt tóc hoặc lông vũ, để lại tro màu xám trắng. Quá trình cháy không tạo ra khói đen hoặc mùi hóa chất. Phương pháp này cũng tương tự như cách phân biệt nấm linh chi thật giả, đều dựa vào mùi hương khi đốt.

Sản phẩm giả sẽ cháy nhanh với ngọn lửa lớn, tạo ra mùi hóa chất nặng hoặc mùi nhựa. Tro để lại mang màu đen hoặc màu lạ, thể hiện sự hiện diện của chất phụ gia.

Nếm thử để nhận biết tổ yến thật

Tổ yến thật khi nhai sống mang vị nhạt nhẽo, hơi tanh và thể hiện độ dai tự nhiên. Sản phẩm không mang vị ngọt, đắng hoặc chua bất thường. Cảm giác nhai tương tự như nhai kẹo dẻo tự nhiên.

Ngược lại, loại giả thường mang vị lạ, quá ngọt (do đường), vị hóa chất hoặc vị kim loại. Kết cấu khi nhai có thể quá mềm (gelatin) hoặc quá cứng (keo synthetic).

Sử dụng dung dịch Iot hoặc Luigon

Nhỏ vài giọt dung dịch Iot 5% lên mẫu thử. Tổ yến thật sẽ không đổi màu hoặc chỉ hơi vàng nhạt. Đây là phương pháp kiểm tra sự hiện diện của tinh bột – một chất không tồn tại trong yến sào tự nhiên.

Sản phẩm giả chứa tinh bột sẽ chuyển sang màu tím đen khi tiếp xúc với Iot. Càng đậm màu chứng tỏ hàm lượng tinh bột càng cao.

Phân biệt bằng nước trà xanh

Ngâm sản phẩm trong nước trà xanh đặc trong 15-20 phút. Tổ yến thật sẽ giữ nguyên màu sắc tự nhiên, nước trà không đổi màu đáng kể. Sợi vẫn giữ được cấu trúc và độ đàn hồi.

Sản phẩm giả hoặc loại bị nhuộm màu sẽ tiết ra màu vào nước trà, tạo ra màu sắc lạ. Cấu trúc sợi có thể bị phá vỡ do tác động của tannin trong trà.

Câu hỏi thường gặp về yến giả và yến kém chất lượng

Yến giả thường được làm từ mủ trôm và gelatin phải không?

Đúng vậy, mủ trôm và gelatin là hai trong số các nguyên liệu phổ biến nhất để làm giả tổ yến. Mủ trôm (agar), chiết xuất từ rong biển, được dùng để tạo các sợi giống yến sào nhờ khả năng tạo gel. Trong khi đó, gelatin từ bì heo hoặc da bò giúp tạo độ trong và cấu trúc tương tự. Tuy nhiên, các sản phẩm này hoàn toàn không mang giá trị dinh dưỡng của tổ yến thật và có thể gây hại cho sức khỏe.

Những chất nào thường được độn vào yến sào để tăng trọng lượng?

Các chất độn phổ biến bao gồm bột sắn, bột mì, và các loại keo tổng hợp. Các cơ sở sản xuất sử dụng chúng để làm tăng trọng lượng sản phẩm. Ngoài ra, keo silicon hoặc keo acrylic cũng được dùng để tạo độ dai và trong suốt. Những chất này không chỉ làm giảm giá trị dinh dưỡng mà còn có thể gây rối loạn tiêu hóa và cực kỳ nguy hại cho sức khỏe.

Hóa chất nào được dùng để tẩy trắng tổ yến?

Hydrogen peroxide (nước oxy già) và chlorine là các hóa chất thường bị lạm dụng. Chúng được dùng để tẩy trắng các tổ yến có màu vàng hoặc nâu tự nhiên, giúp sản phẩm trông bắt mắt hơn. Tuy nhiên, quá trình này phá hủy cấu trúc protein, để lại cặn hóa chất độc hại và thậm chí có thể gây ung thư nếu sử dụng trong thời gian dài.

Huyết yến và hồng yến có thể bị làm giả như thế nào?

Người ta thường dùng phẩm màu hoặc chất nhuộm công nghiệp để biến bạch yến thành huyết yến hoặc hồng yến. Mục đích là để bán sản phẩm với giá cao hơn. Một số phương pháp nguy hiểm hơn còn sử dụng máu động vật hoặc dung dịch sắt để tạo màu đỏ, tiềm ẩn nguy cơ gây nhiễm khuẩn nghiêm trọng cho người tiêu dùng.

Tác hại khôn lường khi sử dụng yến sào giả

Việc sử dụng sản phẩm giả không chỉ lãng phí tiền bạc mà còn gây ra những tác hại nghiêm trọng đến sức khỏe. Các chất hóa học dùng trong quá trình sản xuất có thể tích tụ trong cơ thể, gây rối loạn chức năng gan, thận và hệ tiêu hóa. Nguy cơ này cũng tương tự như khi sử dụng phải các sản phẩm kém chất lượng khác, ví dụ như đông trùng hạ thảo bị mốc, có thể gây hại nghiêm trọng.

Những người có hệ miễn dịch yếu, trẻ em và phụ nữ mang thai đặc biệt dễ bị ảnh hưởng xấu. Một số trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn đến ngộ độc thực phẩm, dị ứng hoặc các vấn đề sức khỏe lâu dài.

Đặc biệt, việc sử dụng loại thực phẩm này trong thời gian dài sẽ làm suy giảm khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng của cơ thể và gây ra tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng mạn tính.

Giàu Chất – Địa chỉ mua yến sào, nhân sâm, đông trùng hạ thảo uy tín, chất lượng cao

Với slogan “Tận hưởng dinh dưỡng xanh cùng Giàu Chất”, chúng tôi tự hào là một cửa hàng thực phẩm dinh dưỡng tự nhiên chất lượng cao và đáng tin cậy. Được thành lập vào ngày 06/03/2020, Giàu Chất đã khẳng định vị thế trong lĩnh vực thực phẩm bổ dưỡng cao cấp.

Dưới sự lãnh đạo của chuyên gia Phan Thanh Nhi – người sở hữu bằng Thạc sĩ Khoa học Thực phẩm và hơn 12 năm kinh nghiệm quốc tế, Giàu Chất cam kết:

Sản phẩm 100% tự nhiên: Tất cả tổ yến, nhân sâm, đông trùng hạ thảo đều được tuyển chọn từ nguồn gốc uy tín, không chất bảo quản.
Kiểm định chất lượng khắt khe: Là đơn vị đầu tiên tại Việt Nam nhận chứng nhận ISO 22000:2018 về An toàn Thực phẩm.
Dịch vụ chuyên nghiệp: Tư vấn dinh dưỡng miễn phí, giao hàng nhanh chóng trên toàn quốc.
Truy xuất nguồn gốc: Mỗi sản phẩm đều kèm theo giấy chứng nhận nguồn gốc rõ ràng.

Thông tin liên hệ Giàu Chất:

Địa chỉ: 227 Nguyễn Văn Cừ, Phường 4, Quận 5, Thành phố Hồ Chí Minh
Điện thoại: 0909.999.543
Email: info@giauchat.com
Website: https://giauchat.com
Thời gian hoạt động: Thứ 2 – Chủ nhật: 08:00 – 20:00

Hãy liên hệ ngay với Giàu Chất để được tư vấn và lựa chọn những sản phẩm yến sào, nhân sâm, đông trùng hạ thảo chất lượng cao nhất, đảm bảo an toàn cho sức khỏe gia đình bạn.